WEF xəbərdarlıq edir: "Beynəlxalq əməkdaşlıq durğunluq həddinə çatır"
Yanvar 08
02:54
2025
Dünya İqtisadi Forumunun (WEF) "Qlobal əməkdaşlıq barometri" beynəlxalq əməkdaşlığın artan geosiyasi gərginlik və qeyri-sabitlik səbəbindən durğunluq həddinə çatdığını göstərib. Lakin iqlim maliyyələşdirilməsi, ticarət və innovasiya sahələrindəki müsbət dinamika ümidverici olaraq qiymətləndirilib.
Qaynarinfo xəbər verir ki, forumun "McKinsey & Company" ilə birgə hazırladığı və beynəlxalq əməkdaşlığı ölçən 41 göstərici əsasında tərtib edilən "Qlobal əməkdaşlıq barometri 2025" hesabatında əməkdaşlıq beş əsas sahə üzrə qiymətləndirilib: ticarət və kapital axını, innovasiya və texnologiya, iqlim və təbii resurslar, sağlamlıq və rifah, sülh və təhlükəsizlik.
Hesabat göstərir ki, təxminən 10 il ərzində müsbət meyil göstərən beynəlxalq əməkdaşlıq hazırda dayanma nöqtəsinə gəlib. Bu durğunluq xüsusilə son yeddi ildə "sülh və təhlükəsizlik" sahəsində müşahidə edilən kəskin azalmalardan qaynaqlanır.
Artan gərginliklər və yeni əməkdaşlıq imkanları
Orta Şərq, Ukrayna və Sudan kimi bölgələrdəki münaqişə və humanitar böhranlar ötən il rekord səviyyəyə çatıb. Soyuq müharibədən sonrakı dövrdə müşahidə olunan sabit əməkdaşlıq qaydası isə daha parçalanmış bir mənzərə ilə əvəzlənib. Bununla yanaşı, iqlim tədbirlərindən texnoloji idarəetməyə qədər bir çox təcili məsələnin həlli qarşılıqlı asılılığını qoruyur.
Hesabatda qeyd olunur ki, qlobal təhlükəsizlik böhranlarına baxmayaraq, peyvənd paylanması, elmi araşdırmalar, bərpa olunan enerji sahəsinin inkişafı kimi mövzularda əməkdaşlıq davam edir. "Sülh və təhlükəsizlik" göstəricisindəki azalmaya baxmayaraq, digər dörd sahədə beynəlxalq əməkdaşlıq üçün artan imkanlar mövcuddur.
İnnovasiyalar və risklərin idarə edilməsi
Süni intellekt və digər inkişaf etməkdə olan texnologiyalar qlobal mənzərəni yenidən formalaşdırarkən, bu texnologiyaların faydalarından maksimum istifadə etmək və riskləri minimuma endirmək üçün ahəngdar əməkdaşlıq həlledici rol oynayır.
Dünya iqtisadi forumunun prezidenti və baş icraçı direktoru Borqe Brende hesabatı şərh edərək bildirib:
"Barometr göstərir ki, əməkdaşlıq yalnız iqtisadi, ekoloji və texnoloji çağırışların öhdəsindən gəlmək üçün deyil, həm də hazırkı çətin və dəyişkən gündəmdə mümkündür".
"McKinsey & Company"nin qlobal idarəedici ortağı Bob Sternfels isə deyib:
"Liderlər, digər məsələlərdə razılığa gəlməsələr belə, əsas prioritetlərdə birgə işləmək üçün yeni mexanizmlərə ehtiyac duyurlar. Son illər bu balansın mümkün olduğunu sübut etdi".
Qaynarinfo xəbər verir ki, forumun "McKinsey & Company" ilə birgə hazırladığı və beynəlxalq əməkdaşlığı ölçən 41 göstərici əsasında tərtib edilən "Qlobal əməkdaşlıq barometri 2025" hesabatında əməkdaşlıq beş əsas sahə üzrə qiymətləndirilib: ticarət və kapital axını, innovasiya və texnologiya, iqlim və təbii resurslar, sağlamlıq və rifah, sülh və təhlükəsizlik.
Hesabat göstərir ki, təxminən 10 il ərzində müsbət meyil göstərən beynəlxalq əməkdaşlıq hazırda dayanma nöqtəsinə gəlib. Bu durğunluq xüsusilə son yeddi ildə "sülh və təhlükəsizlik" sahəsində müşahidə edilən kəskin azalmalardan qaynaqlanır.
Artan gərginliklər və yeni əməkdaşlıq imkanları
Orta Şərq, Ukrayna və Sudan kimi bölgələrdəki münaqişə və humanitar böhranlar ötən il rekord səviyyəyə çatıb. Soyuq müharibədən sonrakı dövrdə müşahidə olunan sabit əməkdaşlıq qaydası isə daha parçalanmış bir mənzərə ilə əvəzlənib. Bununla yanaşı, iqlim tədbirlərindən texnoloji idarəetməyə qədər bir çox təcili məsələnin həlli qarşılıqlı asılılığını qoruyur.
Hesabatda qeyd olunur ki, qlobal təhlükəsizlik böhranlarına baxmayaraq, peyvənd paylanması, elmi araşdırmalar, bərpa olunan enerji sahəsinin inkişafı kimi mövzularda əməkdaşlıq davam edir. "Sülh və təhlükəsizlik" göstəricisindəki azalmaya baxmayaraq, digər dörd sahədə beynəlxalq əməkdaşlıq üçün artan imkanlar mövcuddur.
İnnovasiyalar və risklərin idarə edilməsi
Süni intellekt və digər inkişaf etməkdə olan texnologiyalar qlobal mənzərəni yenidən formalaşdırarkən, bu texnologiyaların faydalarından maksimum istifadə etmək və riskləri minimuma endirmək üçün ahəngdar əməkdaşlıq həlledici rol oynayır.
Dünya iqtisadi forumunun prezidenti və baş icraçı direktoru Borqe Brende hesabatı şərh edərək bildirib:
"Barometr göstərir ki, əməkdaşlıq yalnız iqtisadi, ekoloji və texnoloji çağırışların öhdəsindən gəlmək üçün deyil, həm də hazırkı çətin və dəyişkən gündəmdə mümkündür".
"McKinsey & Company"nin qlobal idarəedici ortağı Bob Sternfels isə deyib:
"Liderlər, digər məsələlərdə razılığa gəlməsələr belə, əsas prioritetlərdə birgə işləmək üçün yeni mexanizmlərə ehtiyac duyurlar. Son illər bu balansın mümkün olduğunu sübut etdi".
