Qlobal

Bu günlərdə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Zoologi Zoologiya İnstitutunun direktoru Elman Yusifov deyib ki, bəzi quş növləri adlarının dəyişdirilməsi ilə bağlı yekun qərar Nazirlər Kabineti yanında Terminologiya Komissiyasına göndərilib.

Daha əvvəl isə maygülü adlandırılan quş növünün adının batağan, ördəktutan kimi tanıdığımız quş növünün adının da sərçəçalan kimi dəyişdirildiyi açıqlanmışdı. Bu dəyişikliklər cəmiyyətdə birmənalı qarşılanmayıb. Bəs adı dəyişdirilən quşlar özü bu barədə nə düşünür? 

Qaynarinfo-nun əməkdaşı həmin quşlardan biri olan Maygülü ilə görüşərək fikirlərini öyrənib. 

– Maygülü müəllim, Elmlər Akademiyasının mütəxəssislərinin adınızı batağan kimi dəyişdiyini eşidəndə hansı hisslər keçirdiniz? 

– Bir yandan kədərləndim, o biri yandan da qəzəbləndim. Kədərləndim ona görə ki, uzun illər mənə qarşı aparılan çirkin təbliğat axır ki, öz məqsədinə çatdı. İnsanlar "maygülü" sözünü başqalarını aşağılamaq vasitəsinə çevrilmişdilər, tez-tez qulağıma çatırdı ki, onlar bir-birlərinə təhqiramiz şəkildə "ə, maygülü"-zad deyə xitab edirlər. Görünür, Elmlər Akademiyasının alimlərinin belə qərar verməsində bu cür anti-maygülü təbliğatının ciddi rolu olub. Mən burdan maygülünü kinayə, həqarət vasitəsinə çevirən insanlara həm salam göndərirəm, həm də demək istəyirəm ki, di gedin dincəlin, axır ki arzunuza çatdınız... Qəzəbləndim ona görə ki, Elmlər Akademiyasındakılar bizim fikrimizi soruşmadan hansı haqla adımızı dəyişdirirlər? Üstəlik, mənim adımı "Batağan" qoyublar. Mən Elmlər Akademiyasının adını dəyişib "Bataqlıq" qoysam xoşlarına gələr? 

– Dediniz ki, AMEA mütəxəssisləri gərək bizim fikrimizi soruşaydılar... Bəlkə quş dili bilmirlər? 

– Bilmirlər, əziyyət çəkib öyrənsinlər. Yekə-yekə zooloqlardı, quşların, heyvanların hesabına maaş alırlar, professor, akademik olurlar, ancaq quş dilini öyrənə bilmirlər?

– Digər quşlar bu haqda nə düşünürlər, onların münasibəti necədir?

– Mən bayaq sizinlə müsahibəyə gələndə yolda Qızılquşu gördüm. Təsəvvür edirsiniz, o qədər qürurlu quşun ağlamaqdan gözləri şişib, hirsindən qan az qalır təpəsinə sıçrasın. Götürüb "Sərçəçalan" adı qoyublar ona. Deyir, heç olmasa, "Sərçəifaedən" olardı... Ayıbdı e! Qızılquşun Sərçəçalandan nəyi pisdi, niyə dəyişirlər? Yeri gəlmişkən, müsahibəyə gəldiyimi eşidəndə Qızılquş xahiş elədi onun əvəzindən deyim: "Əgər "qızılquş" adı "sərçəçalan" olursa, onda "alim" sözünü dəyişib "nağaraçalan" eləsinlər". Hesab edirəm ki, boş yerdən gurultu qoparanlar, dambadurum salanlar üçün çox yerinə düşən, yaxşı təklifdir. 

– Elmlər Akademiyasını məhkəməyə vermək fikriniz var? 

– Sizdə məhkəmə məzhəkədən başqa bir şey deyil. 

– Müxalifətçisiniz? 

– Müxalifətçiliklə nə əlaqəsi var? Sadəcə, növünüzə – insanlara inamımız olmadığı üçün onlardan ədalətli heç bir addım da gözləmirik. Balamıza dəyməyin, balanızı istəmirik... Nə olsun quşuq, ancaq bir-birlərinin ətini yeyən, qanını içməyə hazır olan bu varlıqlardan ədalət umacaq qədər də quşbeyin deyilik. Ümid edirəm, növünüz haqqında belə açıq danışdığımız üçün məndən inciməzsiniz.

– Yox, nə danışırsınız! Yaxşı, bəs AMEA-nın sizin narazılıqlarınızdan sonra geri addım atacağını necə, düşünürsünüz? 

– Qətiyyən! Biz Akademiyada nə ilə məşğul olduqlarını yaxşı bilirik. İşləri-gücü səhərdən axşamacan oturub domino çırpmaqdı. "Elm, elm" deyirlər, indiyəcən mələyin uçma sürətini ölçməkdən başqa hansı kəşfə imza atıblar? Belə danışanda xətirlərinə dəyir, ancaq hər şey göz qabağındadır. Durub Maygülünün, Qızılquşun adı ilə uğraşmaqdansa, dünya elminə töhfə versinlər. Allahın  bir "Nobel" mükafatını ala bilmirlər, ancaq başlayıblar ki, "Batağan" elə gəldi, "Sərçəçalan" belə getdi. Olar axırda bir sual da mən verim?

– Əlbəttə, buyurun. 

– Müsahibə hansı saytda gedəcək?

– Qaynarinfo.az-da... 

– Lap yaxşı. Redaktorunuza deyin, fikirlərimə toxunmasınlar. Nə demişəm, müsahibədə hamısı olduğu kimi getsin. İnsanlar haqqında sərt açıqlamalarımı növbazlıq eləyərək kəsib-doğramasınlar. Adımızı dəyişirsiz, heç olmasa, sözlərimizi dəyişməyin. Ok?

– Baş üstə. Maraqlı müsahibə üçün çox sağ olun. 

– Siz də sağ olun. 

Söhbətləşdi:
ElnurAstanbəyli